Các chính sách kinh tế quan trọng có hiệu lực cùng với mô hình quản trị mới

Từ ngày 1 tháng 7, Việt Nam sẽ thực hiện mô hình quản trị địa phương hai tầng, cùng với một loạt các chính sách kinh tế mới trong các lĩnh vực quan trọng như thuế, lập kế hoạch, khoáng sản, thương mại điện tử và nông nghiệp.

Những thay đổi này dự kiến ​​sẽ tạo ra một khung pháp lý minh bạch hơn, tăng cường các hoạt động sản xuất và kinh doanh và cải thiện hiệu quả quản lý nhà nước.

Điểm nổi bật chính của các chính sách kinh tế mới

Bắt đầu từ ngày 1 tháng 7, mô hình quản trị hai tầng chính thức có hiệu lực, hợp lý hóa bộ máy hành chính và tăng phân cấp từ cấp tỉnh đến cấp xã.

Đi kèm với sự thay đổi này là các luật, nghị định và thông tư mới trên các lĩnh vực thiết yếu, đặt nền tảng pháp lý cho các hoạt động kinh doanh và hành chính công.

Luật 2024 về thuế giá trị gia tăng (VAT) giới thiệu một số thay đổi. Các mặt hàng như phân bón, thiết bị nông nghiệp, tàu đánh cá ngoài khơi và dịch vụ chứng khoán không còn được miễn thuế và giờ đây sẽ phải chịu VAT 5% hoặc 10%. Hàng hóa nhập khẩu cho mục đích từ thiện và cứu trợ mới được miễn.

VAT cho nhập khẩu sẽ được tính toán dựa trên tổng giá trị của hàng hóa cộng với thuế nhập khẩu, thuế tiêu dùng đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường.

Hàng hóa và dịch vụ quảng cáo sẽ được hưởng tỷ lệ VAT 0%, giảm bớt gánh nặng cho các doanh nghiệp. Luật pháp cũng bắt buộc các giao dịch không dùng tiền mặt cho tất cả các yêu cầu tín dụng và hoàn trả VAT.

Nghị định 117/2025/ND-CP về Quản lý thuế thương mại điện tử yêu cầu các nền tảng như Shopee, Lazada và Tiki phải giữ lại và nộp thuế VAT và thuế thu nhập cá nhân (PIT) thay mặt cho người bán.

VAT được đặt ở mức 1% cho hàng hóa, 5% cho dịch vụ và 3% cho các dịch vụ liên quan đến vận chuyển và hàng hóa. Tỷ lệ hố nằm trong khoảng từ 0,5% đến 2%, tùy thuộc vào loại hình kinh doanh.

Chính sách này tăng cường tính minh bạch và cấp sân chơi giữa thương mại điện tử và thương mại truyền thống.

Luật về địa chất và khoáng sản áp đặt các yêu cầu an toàn chặt chẽ hơn đối với các hoạt động khai thác. Các mỏ có rủi ro cao phải sử dụng nhân viên được đào tạo, sử dụng thiết bị phù hợp với điều kiện địa chất và có các nhóm ứng phó khẩn cấp.

Luật quy hoạch đô thị và nông thôn bắt buộc các kế hoạch được tiết lộ công khai trong vòng 15 ngày kể từ ngày phê duyệt. Nó nghiêm cấm sự can thiệp bất hợp pháp, giả mạo hoặc lạm dụng các quỹ lập kế hoạch. Các quy định chi tiết chi phối các mục tiêu phân vùng, phân bổ nhà ở, cơ sở hạ tầng và bảo vệ môi trường.

Nghị định 151/2025/ND-CP ủy quyền cho các chủ tịch ủy ban cấp độ xã hội đồng xã để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bao gồm để phát hành ban đầu và điều chỉnh đất. Nghị định cũng mở rộng tín dụng nông nghiệp, cho phép các khoản vay không có bảo đảm và đơn giản hóa các thẩm định, với các tài sản trong tương lai đủ điều kiện làm tài sản thế chấp.

Thông tư 86/2024/TT-BTC thay thế mã số thuế bằng số nhận dạng cá nhân, đơn giản hóa các thủ tục quản trị.

Nghị quyết của Quốc hội 204 giảm VAT 2% cho hàng hóa và dịch vụ phải chịu 10% VAT từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, đến ngày 31 tháng 12 năm 2026, không bao gồm các lĩnh vực như viễn thông, tài chính và bất động sản.

thúc đẩy số hóa và minh bạch

Cùng với mô hình quản trị hai tầng, các chính sách kinh tế mới hứa hẹn một bước ngoặt trong quản lý nhà nước và hoạt động kinh doanh, với tác động sâu rộng đến nền kinh tế, doanh nghiệp và công dân.

Luật quy hoạch thành thị và nông thôn yêu cầu tiết lộ 15 ngày sẽ giúp kiềm chế sự đầu cơ và thao túng giá đất, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Các công ty bất động sản phải tuân thủ các tiêu chuẩn lập kế hoạch rõ ràng, đảm bảo phát triển minh bạch và bền vững. Điều này mang lại lợi ích cho người mua và ổn định thị trường, giảm nguy cơ bong bóng bất động sản.

Nghị định 117/2025 thúc đẩy tăng trưởng thương mại điện tử và hạn chế việc trốn thuế bằng cách yêu cầu các nền tảng giữ thuế cho người bán, thúc đẩy cạnh tranh công bằng giữa thương mại trực tuyến và truyền thống.

như Shopee, Lazada và Tiki sẽ cần nâng cấp các hệ thống để tuân thủ, nhưng điều này sẽ tăng cường niềm tin của người tiêu dùng. Các lĩnh vực hậu cần và tiếp thị kỹ thuật số dự kiến ​​sẽ được hưởng lợi từ tiêu chuẩn hóa, trong khi người bán sẽ buộc phải tuyên bố thu nhập một cách minh bạch. Tuy nhiên, những người bán cá nhân nhỏ có thể gặp khó khăn ban đầu do gánh nặng thuế tăng lên.

Trong Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Nghị định 156/2025/ND-CP mở rộng quyền truy cập tín dụng cho các doanh nghiệp và hợp tác xã. Các thủ tục đơn giản hóa và chấp nhận các tài sản trong tương lai vì tài sản thế chấp sẽ thúc đẩy canh tác công nghệ cao và chuyển đổi kỹ thuật số ở khu vực nông thôn. Các tỉnh miền núi và từ xa sẽ được hưởng lợi từ tài trợ thuận lợi, hỗ trợ phát triển nông thôn bền vững.

Luật về địa chất và khoáng sản tăng cường giám sát khai thác bền vững, đòi hỏi các tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt. Điều này buộc các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ và nhân sự, tăng chi phí trả trước nhưng đảm bảo hoạt động an toàn hơn và giảm tác động môi trường. Các tỉnh giàu tài nguyên như Quang Ninh và Thái Nguyen sẽ được hưởng lợi từ các quy định chặt chẽ hơn.

Sử dụng ID cá nhân thay vì mã số thuế và phân cấp giấy chứng nhận đất cho cấp độ xã sẽ giảm khối lượng công việc ở cấp tỉnh và quận, đồng thời rút ngắn quy trình hành chính cho công dân. Các doanh nghiệp nhỏ và các doanh nhân cá nhân sẽ được hưởng lợi từ các thủ tục thuế nhanh hơn, minh bạch hơn.

Cơ quan thuế và chính quyền địa phương cũng sẽ cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số để đảm bảo các hệ thống dữ liệu được đồng bộ hóa.

Thông tư 39/2025/TT-BCT Giảm giá khuyến mại ở mức 50%, kiềm chế các hoạt động tăng giá trước khi giảm giá. Các nhà bán lẻ và doanh nghiệp thương mại điện tử phải điều chỉnh các chiến lược tiếp thị, tăng cường tính minh bạch. Điều này bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy sự cạnh tranh công bằng, đặc biệt là trong các chuỗi bán lẻ và siêu thị lớn.

Các chính sách này phản ánh xu hướng rộng hơn đối với việc hiện đại hóa quản trị nhà nước, tăng cường số hóa và thúc đẩy tính minh bạch. Mô hình quản trị hai tầng sẽ cho phép thực hiện chính sách nhanh hơn và nhất quán hơn, mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp và công chúng. Các lĩnh vực chính và các thành phố chính được thiết lập để trải qua quá trình chuyển đổi đáng kể.

manh ha